Een vliegende start voor ieder kind, hoe écht verschil maken
Content specialist
Zet zich iedere dag 100% in om Educto in het zonnetje ☀️ te zetten.
Sommige kinderen beginnen hun schoolloopbaan al met een achterstand. Niet omdat ze minder kunnen, maar omdat ze onderweg minder kansen hebben gekregen om hun talenten te ontwikkelen. Het recente onderzoek Kansen op een goede start van Sardes en SEO laat zien dat deze verschillen vaak al ontstaan vóór het kind vier jaar wordt. De thuissituatie, toegang tot voorschoolse educatie en de mate van taalstimulering blijken bepalende factoren. Wat kunnen we hieruit leren – en wat vraagt dit van ons als samenleving, scholen én ondersteunende partners?
Het rapport maakt pijnlijk duidelijk hoe het huidige gescheiden stelsel van kinderopvang en onderwijs bijdraagt aan kansenongelijkheid. Gemeenten hanteren verschillende definities voor doelgroepkinderen, en deelname aan voorschoolse educatie is niet vanzelfsprekend. Vooral kinderen uit gezinnen met een lage sociaaleconomische status, migratieachtergrond of complexe thuissituatie lopen risico’s. Maar ook kinderen met sterke beschermende factoren – zoals veerkracht of goed ontwikkelde executieve functies – kunnen alsnog vastlopen als ondersteuning uitblijft.
Tegelijkertijd zien we hoopvolle lijnen: kinderen ontwikkelen zich in wisselwerking met hun omgeving. Goede begeleiding maakt verschil. Juist daar ligt de kracht van onderwijsprofessionals én ondersteunende arrangementen.
Kinderen komen op school met een eigen verhaal, een eigen taal, een eigen manier van leren. Een vloeiende overgang van voorschool naar vroegschool is cruciaal, maar niet vanzelfsprekend. Zo worstelen veel scholen met het herkennen en ondersteunen van taalachterstanden bij meertalige kinderen. Educto ontwikkelt binnen het NT2-arrangement samen met scholen begeleidingstrajecten waarin de thuistalen worden gezien als kracht in plaats van belemmering. Lees bijvoorbeeld hoe een NT2-begeleiding het verschil maakte voor een leerling die dreigde vast te lopen.
Ook op het gebied van basisvaardigheden zijn verschillen aan het begin van groep 3 vaak al groot. Woordenschat, begrijpend lezen, rekenen en spelling: het zijn bouwstenen voor alles wat daarna komt. Scholen zetten hier vaak extra begeleiding in, zoals via het arrangement basisvaardigheden van Educto, dat op maat wordt ingericht – van creatieve interventies tot intensieve leesbegeleiding.
Het onderzoek onderstreept hoe belangrijk zelfregulatie, motivatie en aandacht zijn bij de start van het basisonderwijs. Maar wat als een kind snel afgeleid is, of zich moeilijk kan organiseren? Het versterken van executieve functies helpt kinderen grip te krijgen op hun schooldag, zeker bij de overgang naar het voortgezet onderwijs – een kwetsbaar moment voor velen.
Sommige kinderen kunnen deze ontwikkeling pas doormaken als eerst veiligheid is gecreëerd. Denk aan kinderen die (tijdelijk) thuiszitten of niet tot leren komen in een volle klas. Shadow-begeleiding helpt deze kinderen om – vaak buiten de groep – weer contact te maken met zichzelf, met onderwijs en met hun eigen mogelijkheden. Zoals in dit verhaal: “Achter het gedrag van een kind zit een heel verhaal.”
Het rapport benoemt terecht dat beleid alleen effect heeft als het wordt gedragen in de praktijk. Veel scholen in focuswijken kampen met personeelstekorten. Intern begeleiders en onderwijsassistenten zijn onmisbaar geworden in het bieden van passende zorg, maar zijn niet altijd beschikbaar. Via Ziek & Piek biedt Educto ondersteuning in de vorm van tijdelijk personeel dat meebeweegt met de behoefte van de school. Geen snelle oplossing, maar een constructieve samenwerking – gericht op rust, continuïteit en ruimte voor het kind.
Gelijke kansen ontstaan niet vanzelf. Ze vragen om gezamenlijke inzet, om mensen die hun nek durven uitsteken, en om de moed om soms even stil te staan en te kijken: wat heeft dit kind nú nodig?
Het rapport Kansen op een goede start – Onderzoek naar het vergroten van onderwijskansen bij de start in het basisonderwijs reikt heldere inzichten aan. Het biedt uitleg over de adviezen, de gebruikte onderzoeksmethoden en een uitgebreide literatuurlijst die uitnodigt tot verdere verdieping.
📄 Lees het volledige rapport: Kansen op een goede start (pdf)
