Kleine klassen en maatwerk: lessen uit de praktijk
Home / Laatste verhalen / Kleine klassen en maatwerk: lessen uit de praktijk
Actueel - 24 mrt. '25 - Leestijd: ~7 min.

Kleine klassen en maatwerk: lessen uit de praktijk

24 mrt. '25
Leestijd: ~7 min.
Terug naar alle verhalen
Actueel
Basisvaardigheden
Sociaal-emotioneel
Auteur
Pjotr Mengede
Content specialist

Zet zich iedere dag 100% in om Educto in het zonnetje ☀️ te zetten.

Gerelateerde arrangementen
Verbeteren basisvaardigheden
Basisvaardigheden en executieve functies
Shadow begeleiding

De afgelopen jaren ontvingen scholen extra middelen vanuit het Nationaal Programma Onderwijs (NP Onderwijs). Met een impuls van 8,5 miljard euro konden ze investeren in herstel, ondersteuning én vernieuwing. Maar hoe zetten scholen dit budget effectief in – en waar lopen ze tegenaan.

Van urgentie naar maatwerk

Veel scholen kozen voor interventies gericht op effectieve inzet van onderwijstijd en sociaal-emotionele ontwikkeling. Denk aan kleinere klassen, extra lesuren buiten reguliere schooltijd of intensieve begeleiding van leerlingen met achterstanden. Ook werd er geëxperimenteerd met kortere lessen, waardoor ruimte ontstond voor keuzemodules of coaching in de middag.

De trend is duidelijk: het onderwijs beweegt richting meer maatwerk. Leerlingen krijgen vaker ondersteuning op basis van persoonlijke leerdoelen, die bijvoorbeeld voortkomen uit gesprekken tussen school, ouders en leerling. Daarbij gaat het niet alleen om cognitieve doelen, maar juist ook om sociaal-emotionele vaardigheden en zelfregulatie.

Een groeiende zorgvraag

Tegelijkertijd signaleren scholen een toename in zorgvragen. Leerlingen kampen vaker met middelengebruik, spanningen thuis of psychische klachten. Online pesten, grensoverschrijdend gedrag op sociale media en gebrek aan structuur vormen dagelijkse uitdagingen voor het schoolteam. Wat eerder tot het domein van thuis of de hulpverlening hoorde, komt nu vaak op het bord van het onderwijs terecht.

Deze toename vraagt om meer dan incidentele interventies. Scholen zoeken daarom naar structurele ondersteuning, zowel intern als in samenwerking met externe partners. De realiteit is echter weerbarstig: een krappe arbeidsmarkt maakt het lastig om extra personeel aan te trekken of vast te houden.

Breder leren buiten de les

Naast ondersteuning op basisvaardigheden en welzijn, zien we ook ruimte ontstaan voor brede ontwikkeling. Extra lessen op middagen of in vakantieweken geven leerlingen de kans om thema’s te verkennen die normaal buiten het curriculum vallen: van sport en cultuur tot burgerschap en zelfvertrouwen. Zulke initiatieven dragen bij aan motivatie, taalontwikkeling en sociale vaardigheden – zeker bij leerlingen die thuis minder toegang hebben tot deze ervaringen.

Duurzaam effect vraagt om tijd

Hoewel scholen dankbaar gebruikmaken van de tijdelijke middelen, klinkt er ook bezorgdheid. Het programma is begrensd in tijd en middelen, terwijl de behoefte aan begeleiding en maatwerk niet zomaar verdwijnt. Veel scholen kiezen daarom voor interventies die intern gedragen worden of eenvoudig opgeschaald kunnen worden – denk aan roosterwijzigingen, teamtrainingen of het flexibel inzetten van parttimers.

Wat mist, is vaak structurele capaciteit. Het uitbreiden van contracten of het aanstellen van extra krachten is risicovol als financiering niet gegarandeerd is. In dit spanningsveld ontstaan creatieve oplossingen, maar blijft de vraag: hoe houden we dit vol?

Onderwijszorg als duurzame aanvulling

In deze context zoeken scholen steeds vaker samenwerking met onderwijszorgpartners. Denk aan tijdelijke inzet bij ziekte of piekdrukte, begeleiding van thuiszitters, ondersteuning bij basisvaardigheden of maatwerktrajecten voor NT2-leerlingen. Door externen zorgvuldig en doelgericht in te zetten, ontstaat ruimte voor duurzame impact – zonder dat de school haar draagkracht overschrijdt.

Bij Educto ondersteunen we scholen met onder andere:

Het NP Onderwijs bracht vernieuwing op gang. Nu is het aan het onderwijsveld én haar partners om die beweging vast te houden. Gericht, gedragen en vooral: samen.

- ,