Zo geef je een NT2-leerling een vliegende start

TLDR: Na de nieuwkomersklas stromen NT2-leerlingen door naar regulier onderwijs. Een zachte landing is essentieel om taalontwikkeling en zelfvertrouwen te versterken. Kies een strategische plek in de klas, werk samen met leerlingen, gebruik thuistaal en beeld, bied extra houvast en betrek ouders actief. Deze aanpak vergroot de kans op succes.

1. Kies een strategische plek in de klas

Zet de leerling dichtbij je bureau. Zo kun je makkelijk zien of hij of zij de les volgt, en subtiel bijsturen als dat nodig is. Zonder dat alle ogen op de leerling gericht zijn, creëer je veiligheid en duidelijkheid.

2. Doe het samen met de klas

Bereid de groep voor op de komst van een nieuwe klasgenoot. Een simpel welkom in de thuistaal maakt een groot verschil. Koppel de leerling aan een taalsterke buddy die kan helpen bij vragen, maar ook samen taalspelletjes en opdrachten kan doen. Zo wordt taalontwikkeling iets gezamenlijks.

3. Geef ruimte en stel gerust

Zelfs sterke taalsprekers uit de nieuwkomersklas kunnen zich overweldigd voelen in het reguliere onderwijs. Geef ruimte om fouten te maken en benadruk dat vloeiend Nederlands leren tijd kost. Geduld, kleine successen en positieve feedback bouwen zelfvertrouwen op.

4. Werk spelenderwijs met schooltaalwoorden

De overgang van dagelijkse omgangstaal (DAT) naar cognitieve schooltaal (CAT) is uitdagend. Maak dit concreet en leuk:

• Kies wekelijks een nieuw schooltaalwoord en gebruik dit zichtbaar in de klas.

• Houd met de leerlingen bij hoe vaak het woord gebruikt wordt.

• Zet een woordenschatdoos neer waarin leerlingen woorden stoppen die ze niet begrijpen.

Zo wordt woordenschatontwikkeling een gezamenlijk en activerend proces.

5. Gebruik visuele steun en thuistaal

Visuele ondersteuning maakt lessen toegankelijk. Denk aan een thematische woordmuur of concreet materiaal bij de uitleg. Geef NT2-leerlingen ook extra denktijd na een vraag en moedig aan dat ze in hun thuistaal nadenken. Zo activeren ze bestaande kennis, wat helpt om in het Nederlands te antwoorden.

6. Bied extra houvast rond thema’s

Kondig thema’s tijdig aan en deel kernbegrippen vooraf. Ouders kunnen in de thuistaal al met hun kind over het onderwerp praten, waardoor het kind in de klas beter voorbereid is. Spiekbriefjes met sleutelwoorden geven extra steun bij het lezen en begrijpen van teksten.

7. Investeer in de relatie met ouders

Ouderbetrokkenheid is cruciaal, maar verwachtingen verschillen per cultuur. Vraag hoe onderwijs in hun geboorteland georganiseerd is en bespreek wat zij verwachten. Zo voorkom je misverstanden.

Komt taal in de weg te staan? Schakel een tolk in. Dat vraagt soms extra inzet, maar versterkt de relatie en het wederzijds vertrouwen.

• E-learning ‘Nieuwkomers in het regulier onderwijs’ van Renske Boertien

• Lowan – kenniscentrum nieuwkomersonderwijs

• Pharos – expertise over gezondheid en welbevinden van nieuwkomers

• Educto-arrangementen – begeleiding voor NT2-leerlingen, met aandacht voor taalontwikkeling, oudercontact en traumasensitief werken

• Hoe lang duurt het voordat NT2-leerlingen schooltaal beheersen?
  Gemiddeld vijf tot zeven jaar, afhankelijk van intensiteit en kwaliteit van taalondersteuning.

• Mag een leerling de thuistaal gebruiken in de klas?
  Ja. De thuistaal activeren helpt bij kennisoverdracht en versterkt de overstap naar het Nederlands.

• Hoe betrek ik ouders die weinig Nederlands spreken?
  Plan een apart gesprek, eventueel met een tolk. Bespreek verwachtingen en geef praktische informatie in begrijpelijke taal of met visuele ondersteuning.