Kamer schouder aan schouder: leermiddelen op de schop
Het was een bijna onwerkelijk beeld in de plenaire zaal: politici van linkse én rechtse signatuur die, zonder de gebruikelijke felheid, eensgezind hun zorgen uitspraken over de huidige markt voor leermiddelen. De doorgaans gepassioneerde debatten leken even plaats te maken voor een eensgezinde roep om een beter systeem, een ander systeem. Een systeem waarin maar een handjevol commerciële aanbieders niet langer de scepter zwaait over de materialen waar onze kinderen mee werken.
Het is op zo’n moment dat we bij Educto – net als zoveel anderen in het onderwijsveld – op het puntje van onze stoel zitten. Niet alleen omdat we vinden dat élk kind recht heeft op de allerbeste ondersteuning, maar ook omdat de roep om transparantie en keuzevrijheid precies daar raakt waar ons hart ligt: maatwerk bieden, op elke school en voor elk kind.
“Een paar bedrijven controleren de hele markt en vergeten dat de leerling op één moet staan,” klonk het in de Kamer. Voor het eerst zag je zelfs bij overtuigde vrije-marktdenkers iets van aarzeling: Dit kan zó niet langer. De politiek realiseert zich dat kinderen met soms dure, inflexibele lespakketten te maken hebben die niet aantoonbaar méér kwaliteit bieden. Zo gaat er flink wat publieke middelen naar commerciële aanbieders die hun marges voorop lijken te stellen.
Die stevige uitspraken leiden tot even krachtige oproepen. Voor het eerst werd er openlijk gesproken over vaste prijsafspraken, het maximeren van winstmarges en de afschaffing van wegwerpboeken. De eensgezindheid in de Kamer deed denken aan een stille revolutie.
Tegelijkertijd is het niet de aanwezigheid van commerciële partijen an sich die ter discussie staat: ook winstgedreven organisaties kunnen – en moeten – het belang van het kind vooropstellen. Zolang het onderwijsgeld op een eerlijke manier wordt ingezet en de tarieven marktconform blijven, is er ruimte voor innovatieve oplossingen en keuzes in leermiddelen.
Terwijl de eensgezinde Kamer met luide stem opriep tot actie, stelde staatssecretaris Mariëlle Paul een wat teleurstellende tegenvraag: Zouden scholen niet vooral zélf hun krachten moeten bundelen en prijsbewuster moeten inkopen? Het is een politiek antwoord dat doet denken aan de beroemde voetbaltrainer die de bal terugkaatst naar het team. Sommige Kamerleden bekritiseerden haar voor die houding: Moet je niet net zo kritisch kijken naar de uitgeverijen als naar de scholen zelf?
Na enig aandringen kwam er gelukkig tóch een opening. De staatssecretaris beloofde een reeks mogelijke maatregelen in kaart te brengen. Voor de onderwijswereld een sprankje hoop: niet alleen dat er wordt gekeken naar marktwerking en prijsregulering, maar ook dat de kwaliteit van leermiddelen wordt meegenomen.
Die kwaliteit, zo waarschuwde Kamerlid Nico Uppelschoten, is immers nu nog onvoldoende geborgd. Methoden hoeven niet aan te tonen dat ze de kerndoelen of referentieniveaus dekken, en dat zou moeten veranderen. Een toetsing op inhoudelijke kwaliteit, een keurmerk misschien, zou duidelijk kunnen maken hoe effectief bepaalde methodes zijn.
Bij Educto volgen we dat laatste met grote belangstelling. Wij geloven dat de onderwijswereld gebaat is bij heldere criteria voor wat ‘goed’ en ‘bewezen effectief’ onderwijs nu eigenlijk inhoudt. Met de kennis en technologie van vandaag moet het mogelijk zijn om nieuwe en bestaande leermiddelen transparant te toetsen – in plaats van af te gaan op wervende brochures en gladde verkooppraatjes.

Wij kijken dus met gepaste nieuwsgierigheid naar de beweging in de Kamer. Het is precies die zoektocht naar transparantie en kwaliteit die ons werk zo betekenisvol maakt. Met Skribbel vanuit Leestalent ondersteunen we leerlingen al op maat – van begrijpend lezen tot gepersonaliseerde oefenmodules. Maar soms bekruipt ons het gevoel dat we méér kunnen doen: andere nieuwe producten, wellicht, waarmee we de totale leerervaring nog vollediger maken.
Daarbij willen we niet te hard van stapel lopen. We roepen niet van de daken dat we eigen leermiddelen gaan ontwikkelen, maar de gedachte laat ons niet los. Het idee om scholen te ontzorgen, om hen de beschikking te geven over materialen die wél aansluiten bij hun eigen visie en methodieken… Dat is voor ons, in alle bescheidenheid, een stille ambitie. En wie weet wat de toekomst brengt: in een markt die in beweging komt, ontstaan immers ook nieuwe kansen.

Voor nu gaan we eerst zien hoe de staatssecretaris haar beloften waarmaakt. De brief die voorafgaand aan de onderwijsbegroting verschijnt, zal moeten uitwijzen of er echt bereidheid is om de markt open te breken. En of de Kamerleden, die zo hartstochtelijk hun zorgen delen, ook de politieke daad bij het woord voegen.
Bij Educto blijven we trouw aan onze missie: ieder kind vooruithelpen met de best passende begeleiding. De ontwikkelingen in de Kamer zijn een hoopvol teken dat ook Den Haag de urgentie hiervan inziet. Wij kijken met spanning uit naar de volgende stappen. En heel stiekem – maar houd het nog even tussen ons – bouwen we verder aan ons eigen plan: om nog meer, en nog beter, die onderwijswereld te versterken. Want wanneer we werkelijk ieder kind de juiste ondersteuning kunnen geven, dan is er pas echt sprake van een vrije én eerlijke markt.