Leesmotivatie vergroten bij leerlingen met dyslexie
Content specialist
Zet zich iedere dag 100% in om Educto in het zonnetje ☀️ te zetten.
Lezen gaat niet alleen over woorden kunnen decoderen, maar ook over wíllen lezen. Juist voor leerlingen met leesproblemen of dyslexie is dat geen vanzelfsprekendheid. Als lezen moeizaam gaat, haakt motivatie vaak als eerste af. En zonder motivatie, geen leeskilometers — en zonder leeskilometers, geen vooruitgang.
Toch zijn er manieren om deze spiraal te doorbreken. In dit artikel lees je hoe je leesmotivatie kunt versterken bij leerlingen met dyslexie, welke factoren daarin een rol spelen en hoe ondersteunende tools zoals SprintPlus kunnen helpen om lezen (weer) leuk te maken.
Leesmotivatie gaat over de redenen waarom leerlingen lezen. Soms lezen ze omdat het moet (extrinsieke motivatie), maar liever lezen ze omdat ze ergens nieuwsgierig naar zijn of genieten van een verhaal (autonome motivatie). Juist die intrinsieke motivatie blijkt het krachtigst: wie met plezier leest, leest vaker — en wordt daardoor ook beter.
Voor leerlingen met dyslexie werkt dit proces vaak omgekeerd.
Door negatieve ervaringen of frustraties gaan ze lezen uit de weg. En hoe minder ze lezen, hoe moeilijker het wordt. Het risico: hun leesachterstand loopt verder op, terwijl het zelfvertrouwen afneemt.
Maar dat betekent niet dat het lezen ze niets kan schelen. Integendeel: veel kinderen met dyslexie willen wél graag lezen, als het maar op een manier kan die bij hen past.
Onderzoekers van de Universiteit Utrecht (Van der Sande et al., 2023) hebben vijf werkzame factoren beschreven die bijdragen aan motiverend leesonderwijs — toepasbaar voor elke leerling, maar essentieel voor zwakke lezers en spellers:
Sluit aan bij interesses
Geef leerlingen boeken die passen bij hun leefwereld. Het klinkt simpel, maar maakt een wereld van verschil. Laat ze meedenken over de schoolbibliotheek of zelf kiezen uit een lijst met aantrekkelijke titels.Bied autonomie
Laat leerlingen zelf bepalen wat en wanneer ze lezen. Keuzevrijheid vergroot het gevoel van eigenaarschap — en dat motiveert.Versterk het gevoel van competentie
Zorg voor succeservaringen. Zet leerlingen niet vast op moeilijk leesbare teksten, maar werk met materialen die aansluiten bij hun niveau én hen laten slagen. Denk aan hulpmiddelen zoals SprintPlus, dat met voorleessoftware, markeerhulpen en auditieve ondersteuning leerlingen helpt teksten zelfstandig te verwerken.Stimuleer verbondenheid
Bespreek boeken in de klas, laat leerlingen elkaar leestips geven of organiseer mini-boekclubs. Samen lezen maakt het betekenisvoller.Focus op persoonlijke groei
Stel doelen die gaan over vooruitgang, niet over ‘de beste zijn’. Het draait om: Wat kan jij nu beter dan vorige maand?
Lezen wordt pas leuk als je merkt dat je vooruitgaat. Daarom is gerichte ondersteuning cruciaal. In het onderwijs spreken we hierbij over drie ondersteuningsniveaus:
Niveau 1: Standaardaanpak binnen de klas
Niveau 2: Extra ondersteuning in kleine groepjes
Niveau 3: Intensieve begeleiding op maat
Binnen deze niveaus is het belangrijk om leerlingen niet alleen technisch, maar ook psychologisch te ondersteunen. Bijvoorbeeld door hen te laten werken met hulpmiddelen die hun sterke kanten benutten.
SprintPlus is zo’n hulpmiddel: een gebruiksvriendelijke softwareoplossing die voorleest, markeert en structuur biedt. Met ondersteuning voor luisterboeken, schrijf- en spellingshulp én een visueel overzicht van teksten, helpt SprintPlus leerlingen met dyslexie meer grip te krijgen op taal. Zo ontstaat ruimte voor begrip — en voor plezier in lezen.
Goede leesvaardigheid is een voorwaarde om mee te kunnen doen, op school én in de samenleving. Maar motivatie is de motor die leerlingen in beweging brengt. Door persoonlijke interesses te benutten, succeservaringen te creëren en passende hulpmiddelen in te zetten, kun je de leesmotivatie van leerlingen met dyslexie versterken.
